Tổng quan về nhựa đường

1. Khái quát chung về Nhựa đường.

Nhựa đường là một chất lỏng hay chất bán rắn có độ nhớt cao và có màu đen, nó có mặt trong phần lớn các loại dầu thô và trong một số trầm tích tự nhiên. Thành phần chủ yếu của nhựa đường là Bitum. Nhựa đường đôi khi bị nhầm lẫn với hắc ín do nó cũng là sản phẩm chứa Bitum, nhưng hắc ín là loại vật liệu nhân tạo được sản xuất bằng phương pháp chưng cất phá hủy các chất hữu cơ. Tuy cùng là sản phẩm chứa bitum nhưng thông thường hàm lượng bitum trong hắc ín thấp hơn của nhựa đường. Hắc ín và nhựa đường có các thuộc tính cơ lý rất khác nhau.

Nhựa đường được sản xuất từ dầu thô, phần còn lại của các sinh vật biển và các thực vật trầm tích cùng bùn và mảnh vỡ của đá ở đáy đại dương. Qua hàng triệu năm chất hữu cơ và bùn tích tụ thành từng lớp dày hàng trăm mét, sức nặng to lớn của lớp trên đã ép lớp dưới thành đá trầm tích. Sự biến đổi các sinh vật và vật liệu thực vật thành hydrocacbon của dầu mỏ được xem là kết quả của nhiều yếu tố như nhiệt từ vỏ trái đất, sức ép của lớp trầm tích phía trên và có tác cộng thêm tác động do hoạt động của vi khuẩn và sự bắn phá do các hoạt động phóng xạ. Ở lớp trầm tích sâu hơn tích tụ dưới dạng đá trầm tích nơi dầu được hình thành, cộng thêm sức nén dầu về một phía và đi lên phía trên qua lớp đá xốp. Tại những nơi đá xốp ăn lan lên mặt đất, dầu sẽ chảy ra gây hiện tượng rò rỉ bề mặt như đã nói ở phần đầu. May mắn là phần lớn dầu mỏ và khí đốt đã được giữ lại trong lớp đá xốp, được bao bọc bởi lớp đá không thấm tạo ra các bể chứa dầu và khí tự nhiên. Ở đây dầu được lưu trữ như vậy cho đến khi con người, qua các cuộc khảo sát địa chất và khoang thăm dò qua  tầng đá không thấm, phát hiện ra mỏ dầu và khai thác chúng.

Có 4 khu vực sản xuất dầu mỏ chủ yếu trên thế giới là: Hoa Kỳ, Trung Đông, các nước quanh khu vực Caribê và Liên Xô cũ. Dầu thô từ các nguồn này khác nhau cả về đặc tính lý học cũng như hóa học. Về mặt lý học chúng biến động từ chất lỏng nhớt màu đen đến chất lỏng hoàn toàn (không có tính nhớt). Về mặt hóa học chúng chủ yếu là hỗn hợp các chất parafin, naphten, hoặc các chất thơm nhưng chủ yếu là hỗn hợp của parafin và naphten.

Trên thế giới người ta sản xuất ra khoảng 1500 loại dầu thô khác nhau. Dựa vào sản lượng và chất lượng của các sản phẩm được sản xuất ra, chỉ một số ít trong các loại dầu thô đó được coi là phù hợp để sản xuất nhựa đường. Ở Vương quốc Anh, nhựa đường được sản xuất chủ yếu từ dâu thô gốc Trung Đông và Nam Mỹ. Tiêu chuẩn Anh BS 3690: Phần 1: 1989 định nghĩa nhựa đường là “hợp chất ở dạng lỏng nhớt hoặc rắn, chứa hydrocacbon và dẫn xuất của chúng, có thể hòa tan trong tricloroetylen, ổn định, hầu như không bay hơi và mềm ra khi bị nung nóng. Nhựa đường có màu nâu hoặc đen, có các đặc tính kết dính và không thấm nước. Nhựa đường thu được từ quá trình lọc dầu và cũng được tìm thấy trong thiên nhiên ở dạng kết hợp với các khoáng chất”. 

2. Công dụng của Nhựa đường.

Ứng dụng lớn nhất của nhựa đường là sản xuất bê tông atphan để rải đường, nó chiếm khoảng 80% toàn bộ lượng nhựa đường thương phẩm được tiêu thụ ở Hoa Kỳ. Việc gắn kết các ván ốp chiếm chủ yếu phần còn lại. Các ứng dụng khác còn có: làm thuốc xịt cho động vật, xử lý cột hàng rào và chống thấm nước cho công trình xây dựng.Ở Trung Đông cổ đại các trầm tích tự nhiên chứa nhựa đường đã được sử dụng để làm vữa để gắn kết gạch và đá, xảm tàu và chống thấm nước.

CÔNG DỤNG CỦA NHỰA ĐƯỜNG

Trong Nông nghiệp:

·        Chống thấm và bảo vệ cho đập nước, các công trình kiến trúc.

·        Chất khử trùng, sơn phủ các hàng rào

·        Làm chất phủ bảo vệ, làm giấy lợp, phủ sân kho, chuồng gia súc

·        Bảo vệ bồn nước, chậu, vại…

·        Bảo vệ các kết cấu bê tông

·        Phòng chống rửa trôi đất do gió hay nước gây ra

Trong xây dựng các công trình:

Sàn:

·        Chống thấm và chống ẩm

·        Các loại giấy, vải được phủ bằng nhựa đường có tác dụng bảo ôn

·        Phủ mặt trên các bậc lên xuống

Lợp:

·        Gắn các tấm lợp, chất phủ chống thấm lên bề mặt (tường, sàn… trước khi sơn)

·        Hợp chất xi măng chống thấm

·        Hợp chất trát kẽ hở, tấm lợp mỏng

·        Chất phủ mái nhà dạng lỏng

·        Tường, trần, gỗ bao phủ

·        Các loại tấm phủ, nhà cách âm

·        Gạch, bao phủ gạch

·        Giấy, các hợp chất phủ bảo vệ chống ẩm

·        Giấy, nỉ, sợi, tấm cách nhiệt, cách điện

·        Phủ khối xây, làm ván ép, làm tường, vách ngăn phòng

·        Hợp chất phủ, cách âm

·        Vữa stucco, ván lát tường

·        Sơn khô, vecni, ván ép nhân tạo

·        Sơn cách nhiệt, cách điện ống nước

Kiểm soát rửa trôi và trong xây dựng các công trình thủy lợi:

·        Vật liệu chống thấm, phủ các con kênh, vùng lưu vực, vùng tụ nước. vữa lỏng trác hồ chứa nước, bảo vệ, phủ đập chứa nước

·        Phủ hào, mương mán, máng thoát nước

·        Bảo vệ nền đất mới đắp

·        Đê biển, đê chắn sóng, cầu tàu. Bảo vệ đê ngăn nước, bến tàu thuyền. Làm đệm cho đê và bảo vệ bờ

·        Màng phủ, chống thấm nước. Sơn phủ bể chứa nước.

·        Trác tường, làm ổn định đụn cát

Trong Công nghiệp:

Hợp chất trán nhôm có sử dụng nhựa đường:

·        Vải, giấy, ống, tấm cách điện

·        Hợp chất sơn, ván cách nhiệt

·        Sơn phủ ống

·        Lợp, tấm lợp

Trong công nghiệp sản xuất ô tô:

·        Hợp chất cách âm, nỉ, đệm, phanh

·        Mặt hộp số

·        Làm giảm tiếng ồn ở sàn xe các yếu tố ma sát

·        Tấm cách điện, cách nhiệt, bảng điện,

·        Sơn gầm ô tô

Trong công nghiệp sản xuất vật liệu điện:

·     Lõi cacbon, vòng, vỏ ắc qui, than, băng giấy, hợp chất